II Synod Archidiecezji Katowickiej
O IDEACH I CELACH SYNODU:
Uroczystą Mszą św. w Katedrze Chrystusa Króla w Katowicach (25. listopada br. o godz. 12:00) rozpocznie się II Synod Archidiecezji Katowickiej. Pewnie wielu z Was zastanawia się, co to takiego jest, po co i jaki ma związek z nami – członkami parafii archidiecezji katowickiej?
Najprościej ujmując, synod diecezji to najważniejsze ciało doradcze biskupa. W sensie ścisłym, w synodzie biorą udział delegaci przewidziani przez prawo kanoniczne – ale jest to ostatnia faza synodu, kiedy odbywają się posiedzenia w gronie wybranym przez biskupa. Wtedy dyskutuje się nad projektami uchwał, zgłasza poprawki, głosuje itd. Jednak zanim dojdzie do ostatniego etapu, po drodze muszą dokonać się etapy pośrednie, w których będzie można – na różne sposoby, bardziej lub mniej czynnie – uczestniczyć. Zanim jednak dowiemy się o możliwościach zaangażowania, musimy odpowiedzieć na najważniejsze pytanie – po co w ogóle nam synod?
Synod diecezjalny zwoływany jest przez biskupa zwłaszcza wtedy, gdy chce się on poradzić Kościoła, któremu przewodniczy, posłuchać Ducha, który przez wspólnotę przemawia. Zatem ten „nasz” – II Synod Archidiecezji Katowickiej – to okazja, by Arcybiskupowi katowickiemu coś o naszym doświadczeniu wiary powiedzieć...
W trakcie trwania synodu będziemy chcieli przyjrzeć się temu, w jakim punkcie – jako Kościół lokalny – jesteśmy: jaka jest nasza wierność Ewangelii, jakie stoją przed nami wyzwania, z czym sobie radzimy nieźle, z czym kiepsko, jakie środki mamy do dyspozycji, jak sprawdzają się struktury itd. Chodzi o sprowokowanie rozmowy na temat jakości naszego życia chrześcijańskiego – od poziomu mniejszych wspólnot, przez parafie, dekanaty, po diecezję.
Jeśli uda się ten "rachunek sumienia" połączony z inwentaryzacją, to będzie można przejść do kolejnego zadania: co robić w najbliższej i nieco dłuższej perspektywie? Jak organizować życie wspólnot tak, by stawały się coraz bardziej tym, czym są: Kościołem, znakiem i narzędziem pojednania ludzi z Bogiem i między sobą. Synod zatem powinien nas doprowadzić do wypracowania pewnej wizji na przyszłość i planu wcielenia jej w życie.
Być może jednak istotniejsze od tego, co uda nam się ostatecznie uradzić, będzie doświadczenie współodpowiedzialności za Kościół, którym jesteśmy. Doświadczenie, że we wspólnocie towarzyszy nam nadal żywa obecność Chrystusa, który w Duchu Świętym prowadzi nas do Ojca. Łatwe to nie będzie – ale nie można nie spróbować!
ANKIETA PRESYNODALNA I JEJ WYNIKI:
Pod koniec sierpnia do wszystkich księży archidiecezji, zgromadzeń zakonnych, ruchów i stowarzyszeń oraz parafialnych rad duszpasterskich zostały wysłane ankiety, które miały pomóc Zespołowi Presynodalnemu w ustaleniu ilości i tematyki poszczególnych komisji synodalnych .
Uszeregowanie tematów według średniej oceny ważności było najważniejszym kryterium, dzięki któremu Zespół Presynodalny ustalał ilość i tematykę komisji synodalnych. Zagadnieniami, które respondenci wskazali na najbardziej wymagające przemyślenia, okazały się kolejno (w nawiasach podana jest średnia ilość głosów w skali 0-10):
kwestia duchownych – ich formacji, moralności, dyscypliny, utrzymania, zdrowia fizycznego i psychicznego, wsparcia w sytuacjach kryzysowych (9,03);
świeccy w kościele – ich formacja, zaangażowanie apostolskie wżyciu parafii, napotykane rudności i zagrożenia itp. (8,79);
duszpasterstwo młodzieży (8,68);
formacja do prezbiteratu – WŚSD, jakość formacji, obserwowane problemy, realizacja okresu propedeutycznego (8,66);
katechizacja – katecheza szkolna, rekolekcje, formacja katechetów, najczęstsze zgłaszane trudności, rola Wydziału Katechetycznego: inicjująco – nadzorująca (8,62);
głoszenie Słowa Bożego – w ścisłym sensie: posługa związana ze święceniami (8,57);
duszpasterstwo parafialne – wizja, akcenty, środki, współpraca (8,55);
duszpasterstwo rodzin – także problemy związków niesakramentalnych (8,54);
duszpasterstwo sakramentów i sakramentaliów (liturgiczne) – stan, „jakość” liturgii w parafiach archidiecezji (8,51);
katecheza parafialna –przygotowanie do sakramentów, katecheza inicjacyjna, systematyczna, dla dorosłych itd. (8,47).
Najmniejszym zainteresowaniem respondentów cieszyły się tematy związane z duszpasterstwem specjalistycznym (m.in. grup zawodowych), środowisk twórczych i osób w żałobie, a także kwestie dotyczące organizacji kurii archidiecezjalnej, współpracy Kościoła lokalnego z organizacjami pozarządowymi i wykorzystania programów unijnych.
Ciekawych wniosków dostarczyła analiza wykresu, który obrazował różnice pomiędzy wynikami w poszczególnych grupach (wśród księży, Parafialnych Rad Duszpasterskich itd.). Były one bardzo niewielkie, co świadczy o tym, że zasadniczo, niezależnie od różnicy punktów widzenia, zgadzamy się w diagnozowaniu ważnych dla Kościoła kwestii.
Na podstawie wyników ankiet Zespół Presynodalny ustalił ilość i tematykę komisji tematycznych. Lista dostępna jest na stronie synodu (www.synodkatowice.pl) w dziale „Synod”.
Teksty (dokonano w nich skrótów)pobrano ze strony: www.synodkatowice.pl
OTWARCIE II SYNODU KOŚCIOŁA KATOWICKIEGO:
25 listopada, w uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata, o godz. 12:00 w archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach metropolita katowicki abp Wiktor Skworc uroczyście otworzył II Synod Kościoła katowickiego.
Do udziału w uroczystości otwarcia II Synodu abp Skworc zaprosił księży dziekanów, przedstawicieli Parafialnych Rad Duszpasterskich, liderów i członków stowarzyszeń, ruchów i wspólnot katolickich oraz wszystkich wiernych, wspierających synodalne dzieło.
Poprzedni, I Synod miał miejsce w Katowicach w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku (zakończony w 1975 roku) i poświęcony był głównie wprowadzaniu w życie uchwał Soboru Watykańskiego II.
Więcej informacji o II Synodzie można uzyskać na stronie: www.synodkatowice.pl
DZIEJE SIĘ W SYNODZIE…
II Synod katowickiego Kościoła został uroczyście inaugurowany, wielu może więc zadać pytanie: co dzieje się teraz? Ostatnio pisaliśmy o parafialnych zespołach synodalnych – jaka jest ich rola w dziele całego Synodu. Tym razem chcemy polecić Państwa pamięci dwie kwestie.
Pierwszą z nich jest obecna praca komisji synodalnych. Większość z nich odbyła już swoje pierwsze spotkania. Na obecnym etapie prac wszystkie komisje zastanawiają się nad zestawami pytań, które powinny zostać skierowane do zespołów synodalnych w parafiach, księży, katechetów itd., a które posłużą, z jednej strony, do zdiagnozowania obecnej sytuacji naszego Kościoła, z drugiej – do zbudowania wizji jego życia na przyszłość (cały schemat był pokrótce opisany w tekście dotyczącym parafialnych zespołów synodalnych – można go pobrać ze strony Synodu: www.synodkatowice.pl w zakładce: Synod / Materiały do pobrania). Ostatecznym terminem tego pierwszego etapu prac komisji jest koniec lutego przyszłego roku. Potem, po przejrzeniu przez Komisję Główną Synodu, ankiety zostaną przekazane do wypełnienia i zacznie się pierwszy etap szerokich konsultacji. Prace komisji polecamy zatem gorąco Państwa modlitewnej pamięci.
Druga kwestia dotyczy obszaru, w który można się zaangażować nie tylko modlitwą. 3 grudnia br. zostały otwarte internetowe fora dyskusyjne Synodu (wejście przez stronę synodkatowice.pl w dziale „dołącz / rozmawiaj!”). Tą drogą można podzielić się własnym doświadczeniem Kościoła, zasygnalizować problemy lub wskazać rozwiązania, które warto naśladować. Każda z 16 komisji i 2 podkomisji ma swoją własną przestrzeń do dyskusji. Serdecznie zapraszamy wszystkich do rozmowy. W perspektywie najbliższych tygodni warto zastanowić się wspólnie nad pytaniami, jakie komisje powinny umieścić we wspomnianych wyżej ankietach – o co trzeba zapytać? Wszystkie fora moderowane są przez wolontariuszy – osoby angażujące się w różny sposób w swoich wspólnotach parafialnych, część z nich jest także w trakcie lub po studiach teologicznych. Moderatorzy mogą więc pomóc w rozwianiu ewentualnych wątpliwości dotyczących przepisów kościelnych bądź też kwestii teologicznych. Treść forów można przeglądać także bez zakładania konta w systemie – rejestracja jest jednak wymagana, by móc dzielić się własnymi opiniami.
Serdecznie zapraszamy zatem do włączenia się w rozmowę o naszym Kościele, a także objęcia pamięcią modlitewną prac komisji synodalnych.
Sekretariat II Synodu Archidiecezji Katowickiej
INTERNETOWE ZESPOŁY SYNODALNE
Prace w ramach II Synodu Archidiecezji Katowickiej powoli nabierają tempa. Poszczególne komisje tematyczne rozpoczęły już swoją działalność, powstają też parafialne zespoły synodalne (o których mowa była w poprzednich artykułach) i aktywnie działają fora internetowe. Czas na zaprezentowanie kolejnej możliwości bezpośredniego włączenia się w prace Synodu.
Chodzi o internetowe zespoły synodalne (IZS), których zasady funkcjonowania – zgodnie z Regulaminem Synodu – zostały ogłoszone w miesiąc po uroczystym otwarciu Synodu. Zespoły te mają dać szansę na uczestnictwo w pracach Synodu tym wszystkim, którzy nie mogą się włączyć w prace zespołów działających "w realu". Ich funkcjonowanie opiera się na wykorzystaniu oprogramowania do współpracy na odległość (platforma e-learningowa moodle).
Jak zostać członkiem internetowego zespołu synodalnego?
Na początek trzeba odwiedzić naszą stronę internetową: synodakatowice.pl i w dziale: SYNOD / Kto tworzy synod? / Zespoły synodalne kliknąć w zakładkę: „Internetowe zespoły synodalne” (albo wrzucić w Google „internetowe zespoły synodalne”). Tam, po pierwsze, znajduje się tekst Regulaminu IZS, z którym należy się zapoznać przed podjęciem decyzji o zgłoszeniu do zespołu.
Następnie trzeba pobrać i wypełnić deklarację, w której – prócz naszych danych – wpisujemy, z jakimi komisjami chcielibyśmy współpracować.
Z wypełnioną deklaracją należy się udać do własnego duszpasterza po potwierdzenie przynależności do danej parafii. Ten ostatni element jest istotny, bo w synod diecezjalny mogą być zaangażowane osoby tylko z tej diecezji, w której synod się odbywa.
Potem można już założyć konto na stronie most.synodkatowice.pl i czekać na nadanie uprawnień oraz dalsze instrukcje.
Wypełniony formularz należy przesłać pocztą na adres Sekretariatu Synodu.
Niektórym może wydawać się dziwne, że internetowy zespół powoływany jest drogą tradycyjną. Należy jednak pamiętać, że synod jest uczestnictwem konkretnych osób, a IZS są oficjalnymi komórkami wspierającymi prace synodalne i nie można włączyć się w nie anonimowo.
Członkiem internetowego zespołu synodalnego może zostać każdy członek Archidiecezji, pod warunkiem, że nie jest już członkiem parafialnego, młodzieżowego, czy innego zespołu synodalnego (o tym ostatnim rodzaju zespołów mowa będzie w następnym artykule). Każdy internetowy zespół synodalny może składać się z maksymalnie 15 osób, a podziału dokonuje Sekretariat Synodu Na podstawie wypełnionych deklaracji – w oparciu o wpisane zainteresowania – zgłoszeni zostają przydzieleni do poszczególnych grup oraz wyłoniony zostaje przewodniczący.
A jakie są zadania IZS? Zgodnie z Regulaminem należą do nich głównie:
refleksja, z punktu widzenia indywidualnego doświadczenia członków, nad zagadnieniami wskazanymi na danym etapie prac przez Sekretariat Synodu;
formułowanie wniosków odnoszących się do organizacji życia religijnego w Archidiecezji;
promowanie wiedzy o pracach Synodu w środowisku życia członków IZS;
modlitwa za Kościół lokalny i dzieło Synodu.
Sekretariat Synodu będzie przekazywał zespołom odpowiednie materiały do konsultacji – zespoły będą odpowiadać wyrażając opinie, sugestie itd. Pierwszy etap takich konsultacji będzie miał miejsce wiosną 2013 roku, drugi najprawdopodobniej wiosną 2014 roku.
Zapraszamy wszystkich chętnych do aktywnego włączania się w prace Synodu poprzez członkostwo w internetowych zespołach synodalnych, których – zarówno składy, jak i dalszą pracę – polecamy Państwa pamięci modlitewnej.
Sekretariat II Synodu Archidiecezji Katowickiej
PARAFIALNE ZESPOŁY SYNODALNE
Powoli ruszają prace II Synodu Archidiecezji Katowickiej. W związku z tym również w parafiach już wkrótce zostaną powołane parafialne zespoły synodalne, które pomagać będą komisjom Synodu wsłuchiwać się w głos Ducha Świętego.
Zgodnie z Regulaminem II Synodu (§ 27-33), w skład parafialnego zespołu synodalnego wchodzą:
członkowie parafialnej rady duszpasterskiej, katecheci świeccy posługujący na terenie danej parafii, nadzwyczajni szafarze Komunii świętej, liderzy ruchów i stowarzyszeń katolickich oraz inne osoby, wskazane przez parafialną radę duszpasterską.
Parafialne zespoły synodalne są podstawowymi ciałami konsultacyjnymi Synodu. Dzięki ich pomocy poszczególne komisje tematyczne będą mogły poznać doświadczenia i wypracować praktyczne rozwiązania służące poprawie funkcjonowania parafii i diecezji. Dlatego bardzo ważne jest, aby wśród członków zespołu znalazły się osoby posługujące w różnych dziedzinach – księża, katecheci szkolni, nadzwyczajni szafarze itd. Ich wiedza „z doświadczenia” będzie bardzo pomocna w diagnozowaniu obecnego stanu duszpasterskiego i proponowaniu wizji na przyszłość.
W praktyce współpraca zespołów parafialnych z komisjami synodalnymi będzie wyglądać następująco:
- Do końca lutego 2013 r. wszystkie komisje wypracowują kwerendy, czyli listypytań, które zamierzają poddać pod dyskusję. Trafią one do zespołów parafialnych (jeden będzie pracować na pytaniami 1-3 komisji).
- W marcu rozpoczyna się właściwa praca zespołów, które – na podstawie własnych doświadczeń – zredagują odpowiedzi na zadane pytania.
- Efekty ich prac przesyłane będąz powrotem do komisji tematycznych, które stworzą syntezę z przesłanych propozycji, zawierającą propozycje zasad, wedle których należy porządkować dany wymiar życia Kościoła katowickiego (do końca października 2013r.).
- Następnie wszystko przeanalizuje Komisja Główna. Ta – we współpracy z Zespołami Teologicznym i Legislacyjnym – wprowadzi swoje poprawki, sprawdzi, czy coś ważnego nie zostało pominięte i ponownie przekaże materiał do komisji (grudzień 2013r.).
- Stamtąd wszystkie propozycje zostaną ponownie przesłane do zespołów parafialnych (luty-kwiecień 2014.). W oparciu o te drugie konsultacje powstaną projekty dokumentów, które będą przedmiotem obrad fazy plenarnej – ostatniego etapu Synodu.
Oprócz parafialnych zespołów synodalnych mogą też powstawać inne rodzaje zespołów wspomagających zadania komisji tematycznych Synodu. Jednym z nich są młodzieżowe zespoły synodalne. W parafiach, gdzie jest dużo aktywnej młodzieży, działają duszpasterstwa akademickie albo inne grupy, zrzeszające młodych ludzi, warto skorzystać także z ich pomocy. W ramach takiego zespołu mogą znaleźć się członkowie z jednej lub kilku parafii, a przewodniczącym powinien zostać ksiądz, który faktycznie współpracuje z młodzieżą.
Drugą możliwością są tzw. inne zespoły synodalne, które – podobnie jak młodzieżowe – mogą zrzeszać osoby należące do kilku parafii. Zespoły te mogą powstać np. w ramach duszpasterstw specjalistycznych, różnych stowarzyszeń, ruchów itp.
Powstaną także – po przygotowaniu odpowiedniego regulaminu – internetowe zespoły synodalne. O nich napiszemy szczegółowo niebawem.
Serdecznie zapraszamy wszystkich do aktywnego uczestnictwa w pracach Synodu i objęcia pamięcią modlitewną najbliższych prac (pierwsze spotkania komisji tematycznych, które mają zaowocować wypracowaniem wspomnianych kwerend).
Sekretariat Zespołu Presynodalnego
CO NOWEGO W SYNODZIE?
W poprzednim tekście zachęcaliśmy do czynnego zaangażowania się w prace synodalne, w ramach różnych inicjatyw – zespołów: parafialnych, młodzieżowych, internetowych bądź „innych” lub na forum internetowym. Te pierwsze już są w przeważającej części powołane – i jest w nich ponad pięć tysięcy osób – ale nadal jest możliwość zgłaszania się do pozostałych (wszelkie szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej Synodu).
Na czym będzie polegała praca wszystkich zespołów? W ciągu ostatnich tygodni komisje synodalne przygotowywały – zbliżamy się do końca tego etapu – ankiety, które będą podstawą do prac zespołów synodalnych. Pierwszym zadaniem wszystkich powołanych zespołów będzie po prostu odpowiedź na zawarte w nich pytania. O jakie pytania i jakie odpowiedzi chodzi?
Oczywiście nie mówimy tu o czymś w rodzaju „egzaminu”, czy sprawdzenia wiedzy z zakresu działalności diecezji. Każda z komisji i podkomisji pracuje nad określonym wycinkiem życia naszego lokalnego Kościoła. Np. Podkomisja ds. Głoszenia Słowa Bożego zajmuje się m.in. sposobem głoszenia homilii, tym, jak odbierane są one przez wiernych – padnie zatem pytanie, czy są rzeczy, które można poprawić, albo które pomysły należy rozpowszechnić szerzej? Komisja ds. Duszpasterstwa Liturgicznego będzie chciała usłyszeć opinię dotyczącą różnych kwestii związanych ze sprawowaniem liturgii – np., czy w parafii istnieje specjalna msza niedzielna dla dzieci? Jaka jest jakość posług liturgicznych – organisty, lektorów, ministrantów…? Wszystkie utworzone zespoły są „ciałami konsultacyjnymi Synodu” – wypowiadając się w poszczególnych kwestiach pomagają uchwycić rzeczywisty stan całej Archidiecezji.
Ale nie tylko zespoły synodalne będą dzielić się swoim doświadczeniem Kościoła. Niektóre komisje, te bardziej „specjalistyczne” będą prosić o opinię konkretnych odbiorców. Np. dla Komisji ds. Katechezy i Wychowywania Katolickiego ważne będzie wysłuchać opinii katechetów, a także rodziców dzieci, które na katechezę uczęszczają. Inna komisja – ds. Ekumenizmu i Dialogu Międzyreligijnego swoje ankiety wystosuje do tych parafii, na terenie których są Kościoły czy wspólnoty innych wyznań.
Z 16 komisji i 2 podkomisji uzbiera się całkiem spora liczba pytań, dlatego nie jest możliwe, aby każdy zespół odpowiadał na wszystkie. Internetowe oraz „inne” zespoły synodalne są już z góry bardziej lub mniej tematyczne – będą więc zastanawiały się nad swoim doświadczeniem Kościoła w interesującym ich aspekcie. Inaczej jest z zespołami parafialnymi – tu Archidiecezja zostanie podzielona na grupy parafii, tak aby jeden zespół mógł się skupić na jednym lub dwóch problemach.
Większość odbiorców otrzyma ankiety pod koniec kwietnia 2013 i do końca czerwca będą proszeni o udzielenie odpowiedzi. Pamiętajmy w naszych modlitwach zarówno o członkach komisji, którzy nadal intensywnie pracują nad kwerendami, jak i o nas wszystkich zaangażowanych w różne zespoły, czy pełniący inne funkcje w parafiach – aby Duch Święty pomógł nam spojrzeć w prawdzie na nasze lokalne wspólnoty i wzbudził w nas poczucie odpowiedzialności zań.
Sekretariat II Synodu Archidiecezji Katowickiej